TIJD OM OP TE KOMEN VOOR EU-WAARDEN (NL)

TIJD OM OP TE KOMEN VOOR EU-WAARDEN

We hebben onlangs kunnen lezen over de schendingen van de rechtsstaat in Polen en Hongarije en hun pogingen om de EU-begroting aan banden te leggen, en over de toezegging van de EU om voor alle lidstaten dezelfde maatstaf aan te leggen als het gaat om niet-naleving van de rechtsstaat. Spanje is echter niet apart genoemd, dankzij de afkeuring door het Europees Parlement van het verslag van Europees parlementslid Clare Daly over de grondrechten in de Unie en ook dankzij het standpunt van hoge EU-ambtenaren en diplomaten die erin geslaagd zijn het verhaal dat Spanje wil opleggen aan wat er met Catalonië gebeurt, krachtig over te brengen.

De uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie dat de voormalige vice-voorzitter van Catalonië Oriol Junqueras immuniteitsrechten genoot op grond van zijn verkiezing tot lid van het Europees Parlement, werd door de Spaanse autoriteiten echter volledig genegeerd en hij zit nu een gevangenisstraf van 13 jaar uit.

In 2018 werd een sociaal activist gearresteerd omdat hij opriep tot deelname aan een demonstratie en aangeklaagd wegens terrorisme. Twee jaar later echter, na maandenlange opsluiting in haar eigen stad, liet een rechtbank in Barcelona alle aanklachten vallen.

In 2019 werd de voormalige Catalaanse minister van Binnenlandse Zaken (samen met andere collega's en maatschappelijke leiders) veroordeeld tot meer dan tien jaar gevangenisstraf, omdat hij tijdens de "opruiing" van 2017 de Catalaanse politie had aangestuurd. Zowel de politiechef als hoge ambtenaren van het ministerie zijn echter onlangs door een andere rechtbank onschuldig bevonden aan enig vergrijp tijdens die gebeurtenissen.

Oproepen tot onmiddellijke vrijlating van politieke gevangenen, afkomstig van de VN-werkgroep inzake willekeurige detentie, Amnesty International en juridische verenigingen, zijn door de Spaanse staat genegeerd.

In 2020 deed een Spaanse rechtbank de Catalaanse politiek opschrikken door de president van Catalonië te diskwalificeren omdat hij niet onmiddellijk "gehoorzaamde" aan een oproep van de kiesraad om twee spandoeken te verwijderen die opriepen tot de vrijlating van Catalaanse politieke gevangenen en tot vrijheid van meningsuiting.

En onlangs heeft een Belgisch hof van beroep de uitlevering aan Spanje van de voormalige minister van Cultuur van Catalonië geweigerd, omdat het ernstig betwijfelde of zijn recht op een eerlijk proces gewaarborgd zou zijn.

Dit alles is slechts het topje van de ijsberg. Het is het ontbreken van de garantie op een eerlijk proces, voor daden die in andere Europese landen geen misdaden zijn, dat zes Catalaanse politici en verscheidene activisten in ballingschap leven in België, Zwitserland en Schotland. Het is een schokkende situatie, en velen in Catalonië klagen over de totale passiviteit van de Europese instellingen, vergeleken met hun publieke stellingname ten aanzien van gebeurtenissen in bijvoorbeeld Rusland, Turkije en Wit-Rusland.

Dit is de context van de aanstaande stemming in het Europees Parlement over het verzoek van Spanje om de parlementaire immuniteit van drie parlementsleden op te heffen: voormalig president Carles Puigdemont en zijn adviseurs Antoni Comin en Clara Ponsatí.

Miquel Strubell i Trueta